Stowarzyszenie POLARIS-OPP wraz z Urzędem Gminy Jeleśnia oraz Liceum Ogólnokształcącym im. M. Kopernika, w nocy z 3/4 października 2020 r. zorganizowało nietypową wystawę plenerową planet pneumatycznych “Misji po Układzie Słonecznym”. Była to pierwsza, pełna prezentacja tej koncepcji w Polsce, opracowanej przez stowarzyszenie w 2019 roku, która otrzymała dofinansowanie ze środków PROO 1a NIW-CRSO. Niestety czas pandemii zablokował jej prezentację na wiosnę br. i również tym razem wystawa była realizowana jedynie w formie instalacji planet o rozmiarach od 3 do 5m. na otwartej przestrzeni, bez wchodzenia do ich wnętrz, ale za to z ich podświetleniem od środka.
Wydarzenie mimo dość silnego wiatru okazało się dosyć spektakularne, za sprawą gigantycznych planet pojawiających się na polach w centralnej części miejscowości – Sopotni Wielkiej, ale i wraz ze zmierzchem kiedy zostały kolejno oświetlone. Z uwagi na problemy techniczne przy dużym wietrze pojawiającym się okresowo – zdecydowano o nierozkładaniu większych planet gazowych – Jowisza, Saturna, Urana i Neptuna, świetnie natomiast prezentowały się planety skaliste – Merkury, Wenus, Ziemia i Mars. Słońce jako centralna gwiazda naszego Układu Słonecznego także zostało wyeksponowane, swoim rozmiarem i widocznymi dodatkami w postaci imitacji protuberancji powodując zachwyt wśród turystów jaki i okolicznych mieszkańców. Ekspozycję Układu Słonecznego szacunkowo obejrzało ok. 150-200 osób, budzących duże zainteresowania wyglądem podświetlonych planet, odwzorowanych przez dokładną grafikę od rzeczywistego ich wyglądu. Wystawę odwiedziły osoby w różnych grupach wiekowych – od najmłodszych uczestników, po dorosłych i osoby starsze. Wykonane zdjęcia na tle planet z pewnością stanowić będą piękną pamiątkę z tego kosmicznego wydarzenia.
Punktem kulminacyjnym był moment, w którym wygaszone zostało całe oświetlenie publiczne w miejscowości, a z pobliskiego wzgórza (punkt widokowy z drogą asfaltową), można było zobaczyć ww. kule planetarne na tle panoramy naszej miejscowości (w załączeniu zdjęcie poglądowe z punktu widokowego pt. “Krzyżowski Groń”).
Ekspozycja planet w środku miejscowości była pokłosiem dwóch, podejmowanych przez Stowarzyszenie POLARIS-OPP działań:
– popularyzacji zagadnienia ochrony ciemnego nieba www.ciemneniebo.pl i astronomii oraz pretendowania Sopotni Wielkiej do międzynarodowego tytułu Dark Sky Community, nadawanego przez International Dark-Sky Association www.darksky.org w USA (jako pierwsza miejscowość w Polsce oraz raptem 12 lokalizacja w Europie); w tym zakresie pomysł dofinansowany został ze środków Komisji Europejskiej w ramach EKS (Projekt Solidarnościowy), który prowadzi młodzież i społeczność lokalna Sopotni Wielkiej wraz z naszym stowarzyszeniem,
– realizacji projektu “Misja po Układzie Słonecznym”, dofinansowana ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich, priorytet 1a (folder pełnej wersji wystawy, czasowo nie możliwej do realizacji z powodu COVID-19: http://www.polaris.home.pl/pub/astroevents/Misja%20po%20Uk%C5%82adzie%20S%C5%82onecznym%20-%20folder%20v1.pdf
Ciekawostką jest fakt, że mieszkańcy zgodzili się na bezpłatne udostępnienie terenów swoich działek, łąk i pól do rozłożenia planet pneumatycznych, podłączenie do prądu, a także osobiste zaangażowanie w rozłożenie ekspozycji. W tym miejscu organizatorzy pragną podziękować za powyższe działania wszystkim mieszkańcom w nich uczestniczącym.
W działaniach wzięło udział blisko setka wolontariuszy na różnych etapach przygotowania wydarzenia, im również należą się ogromne podziękowania.
Dużą część kosztów przygotowań pokryto również z funduszu sołeckiego, na podstawie uchwały mieszkańców, co świadczy również o faktycznym zaangażowaniu społecznym w tą nietypową koncepcję.
Wydarzenie było także okazją do wspólnych działań popularyzacji tematyki astronomii i ciemnego nieba, w związku ze staraniami o uzyskanie międzynarodowego tytułu Dark Sky Community dla Sopotni Wielkiej. Bez ciemnego nocnego nieba nie jest możliwa obserwacja obiektów planetarnych, Drogi Mlecznej jak i obiektów głębokiego kosmosu. Wspólnymi siłami jest jednak możliwa współpraca – pracowników i wolontariuszy stowarzyszenia wraz z mieszkańcami Sopotni Wielkiej. Pasja do obserwacji astronomicznych i chęć przeciwdziałania zjawisku zanieczyszczenia światłem łączy wiele środowisk – wolontariuszy, wykładowców i pracowników naukowych z całej Polski, lokalnych mieszkańców jak i przyjezdnych turystów. Dbajmy o nasz skarb – nocne, ciemne niebo, tak rzadko już istniejące na terenie naszego kraju, stanowiące wyjątkowe dziedzictwo kulturowe.
Stowarzyszenie POLARIS – OPP
